Μακεδονικοί διάλεκτοι στην βόρεια Ελλάδα

24 Αυγ 2015

Η βλακεία πληρώνεται...

Σχόλιο σε στήλη της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Εδεσσαϊκή» σε πρόσφατο φύλλο της:

«Λοιπόν αυτή η ιστορία με τα τοπικά πανηγύρια την έχω βαρεθεί. Κάθε χρόνο τα ίδια και τα ίδια. Πας βρε αδελφέ να ξεσκάσεις λίγο, να απολαυσεις που λένε και εκεί που ετοιμάζεσαι να ακούσεις τραγούδια και χορούς που θυμίζουν Ελλάδα και Μακεδονία, το μόνο που ακούς είναι περίεργους ρυθμούς, και μια γλώσσα που ούτε στο ελάχιστο δε θυμίζει Ελλάδα. Αυτά είναι επικίνδυνα πράγματα παλληκάρια. Γιατί κάποια στιγμή η βλακεία πληρώνεται..»

Τι να πρωτογραψω για το παραπάνω σχόλιο;

Πρώτoν, γιατί ο συγκεκριμένος σχολιαστής πηγαίνει σε μακεδονικά (τοπικά= εντόπια, όπως τα ονομάζουν κάποιοι) πανηγύρια αφού δεν του αρέσει η μουσική και δεν καταλαβαίνει τα τραγούδια τους; Φίλε, δεν είσαι υποχρεωμένος να παρευρίσκεσαι σε μακεδονικά πανηγύρια αφού δεν σου αρέσουν. Όμως, ούτε οι Μακεδόνες που πηγαίνουν σε αυτά είναι υποχρεωμένοι να ακούν τραγούδια στα ελληνικά αφού τους αρέσουν αυτά που είναι στα μακεδονικά (και γι’ αυτό, άλλωστε, πάνε σε αυτά)!

Δεύτερον, ποιος του είπε ότι η μακεδονική γλώσσα και η μακεδονική παραδοσιακή μουσική πρέπει ντε και καλά να «θυμίζουν Ελλάδα». Ποια Ελλάδα, δηλαδή; Την Ήπειρο, την Κρήτη, τα νησιά όλα, η την τουρκική μουσικοχορευτική παράδοση που μας έφεραν οι πρόσφυγες από Πόντο και Μ. Ασία; Μήπως τα αλβανικά ακούσματα του τσάμικου, η τα βλάχικα; Μήπως τα θρακιώτικα που είναι κοινά ακούσματα με αυτά της βουλγαρικής Ροδόπης; Ποια είναι αυτά τα παραδοσιακά ελληνικά που είναι τόσο ελληνικά που δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για την μοναδικότητα της ελληνικότητα τους; Η μετάφραση στα ελληνικά που έγινε σε μερικά ξένα παραδοσιακά τραγούδια, δεν τα κάνει ελληνικά! Παραμένουν ξένα, μεταφρασμένα, και συνεχίζουν να έχουν όλα τα χαρακτηριστικά (μουσικά και χορευτικά)του τόπου από όπου προέρχονται.

Τρίτον, να μας εξηγήσει καλύτερα γιατί θεωρεί ότι τα μακεδονικά πανηγύρια είναι επικίνδυνα. Καταρχάς, για ποιους είναι επικίνδυνα; Αν εννοεί για τους Μακεδόνες, τον γέλασαν… Οι Μακεδόνες έχουν μόνο να κερδίσουν και τίποτα να χάσουν από την καλλιέργεια της παράδοσης τους, της πολιτιστικής ταυτότητας τους, της μητρική τους γλώσσας (που ανήκει στην ομάδα των σλαβικών γλωσσών και είναι κατανοητή σε πολλούς λαούς της μισής Ευρωπαϊκής ηπείρου, αντίθετα με την ελληνική που την κατανοούν μόνο οι Έλληνες ). Αν, πάλι, εννοεί τους άλλους κατοίκους της Μακεδονίας που δηλώνουν καταγωγή από αλλά μέρη και όχι τη Μακεδονία, πάλι τον γέλασαν… Κάνεις δεν κινδυνεύει από τίποτα και από κανέναν, όπως δεν κινδύνεψε ποτέ πριν και για τα 100 τελευταία χρόνια. Αλλά, όσοι στεναχώριουνται και αισθάνονται άβολα ως Έλληνες στη Μακεδονία, τους λέμε ότι υπάρχει Ελλάδα και παρακάτω. Μπορούν να πάνε εκεί, να νοιώθουν πιο όμορφα!

Οι Μακεδόνες, ως αυτόχθονας λαός που ζει στην πατρογονική του πατρίδα, έχουν δικαίωμα να ζουν όπως θέλουν και αγαπούν. 

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Τετοια γραφεις και δεν σε διαβαζει κανεις πλεον. Οσο για τους προσφυγες απο τον Ποντο και την Ιωνια, μαθε οτι οι προγονοι τους ηταν κατοικοι της Αρχαιας Ελλαδας που μεταναστευσαν στην σημερινη Τουρκια. Δηλαδη 2000 ετη πριν οι δικοι σου Σλαβοι προγονοι κατεβουν στα Βαλκανια.
Μαθετε Ιστορια γιαυτο γελανε ολοι μαζι σας σε ολη την γη οταν τους λετε οτι εισαστε απογονοι των Αρχαιων Μακεδονων.
Δεστο και μονη σου.
""In fact, almost anywhere you turn in this part of the capital there is a new statue, usually pointing a sword or a spear at you and all – so I am told - designed to foster the impression that today's macedonians are descended from Alexander the Great and other giants of HELLENIC
civilisation."
http://www.aljazeera.com/programmes/peopleandpower/2015/03/macedonia-facade-150318135440964.html

bb είπε...

Εσυ, δηλαδη, εισαι "κανείς"; Και οι 1.749 επισκέψεις το περασμένο μηνα, οπως μας πληροφορεί το blogger statistics, τι ειναι;
Δεν το ήξερα οτι αρχαίοι Έλληνες κυκλοφορούν ανάμεσα μας, στη Μακεδονια.... για κατι τουρκόφωνους χριστιανούς ήξερα, που ήρθαν το 1923.

Ανώνυμος είπε...

με ποιό πλοίο και τι ημέρα μετανάστευσαν οι αρχαίοι έλληνες στην τουρκία...

γιατι γνωρίζουμε το κρατικό ελληνικό πλοίο που μετέφερε το 1922 , τους συγγενείς των εξοπλισμένων προδοτικά από το ελληνικό κράτος , υπερμειοψηφούντων 20% τουρκοπατριαρχικών ...

όπως γνωρίζουμε τους τουρκικούς τους χορούς, φορεσιές, κουζίνα, κ.λ.π

αλλά και τα μαθήματα ελληνικής γλώσσας που έκαναν για να μάθουν την άγνωστη και ξένη ελληνική...

Εγώ είπε...

Βασικά πάρα πολλές φορές στα εθνικά Μακεδονικά μπλόγκ και σελίδες, παρατηρείται πως πάνω στην προσπάθεια για υπερπροβολή της διακριτότητάς τους ως προς τον υπόλοιπο πληθυσμό (κάτι που κατά τη γνώμη μου είναι λογικό και σεβαστό), προσπαθείτε να αποδομήσετε ολόκληρο το ελληνικό έθνος, κάνοντας κατά αντιστοιχία ότι έκανε σε εσάς επί χρόνια το ελληνικό κράτος. Μια εξίσου "αλλοπρόσαλλη" συμπεριφορά θα έλεγα εγώ.
Κατ αρχήν μιλάτε για Μακεδονικά τραγούδια και εννοείται πάντα τα σλαβόφωνα τραγούδια. Ηθηλημένα "ξεχνάτε" ότι σε όλη σχεδόν τη Μακεδονία υπήρχαν γηγενείς Μακεδόνες που είχαν και έχουν ως μητρική γλώσσα την ελληνική και φυσικά ελληνικότατα τραγούδια. Μη γίνω κουραστικός αναλύοντας τις κατά τόπους περιοχές, θα αναφέρω απλά τη Χαλκιδική, το Ρουμλούκι, την περιοχή της Ανασελίτσας Κοζάνης, τα χωριά του Παγγαίου Καβάλας, τα Πιέρια όρη κλπ κλπ. Φέρεστε λοιπόν σαν αυτοί να μην είναι γηγενείς ελληνόφωνοι Μακεδόνες, να μην είναι "Μακεδονική" η μουσική και τα τραγούδια τους. Υποστηρίζετε ότι οι μόνοι Έλληνες στη Μακεδονία είναι οι πρόσφυγες τους οποίους ονομάζετε "Τούρκους", όταν ξέρετε καλά ότι όλοι δεν ήταν τουρκόφωνοι και ότι η ποντιακή διάλεκτος είναι ό,τι πιο κοντινό στην αρζαία ελληνική γλώσσα. Άρα, ονομάζετε τούρκους συλλήβδην όλους τους πρόσφυγες και υποστηρίζετε πως ελληνόφωνοι γηγενείς δεν υπάρχουν πράγμα που είναι μέγα ψέμα.
Ονομάζετε αλβανική την Ηπειρώτικη παράδοση, όταν αυτή ομοιάζει μονάχα με τη μουσική παράδοση της νότιας Αλβανίας (της βόρειας αλβανίας διαφέρει κατά πολύ), όπου ξέρετε ότι εξακολουθεί να υπάρχει και ισχυρή ελληνική μειονότητα. Αναφέρετε ως τούρκικη την Μικρασιάτικη μουσική παράδοση αλλά λησμονείτε ότι αυτή είναι ευρύτερη της ανατολικής Μεσογείου. Μιλάτε για διαφορετικές κατά τόπους παραδόσεις (π.χ. Μωραΐτικη, Κρητική, Επτανησιακή, Θεσσαλική κλπ κλπ) και έτσι υποννοείτε πως δεν υπάρζουν Έλληνες αλλά συμφυρμός λαών. Εν μέρει βέβαια έχετε δίκιο, μιας και στον ελλαδικό χώρο κάθε τόπος έζησε με πολλούς κατακτητές και αναμείχθηκε με πληθώρα λαών. Όμως σας έχω "νέα": κάθε λαός, σε κάθε τόπο -ειδικά στα Βαλκάνια - έχει αναμειχθεί με πληθώρα λαών. Αυτό που εσείς ονονάζετε "Μακεδόνες" είναι επίσης συμφυρμός. Επίσης διαφορετικά ακούσματα υπάρχουν και σε διάφορους τόπους μέσα στην ΠΓΔΜ, δεν μπορείνα μιλήσει κανείς για απόλυτη ταύτιση της μουσικής της περιοχής π.χ. βορείως των Σκοπίων με εκείνη της Οχρίδας. Να μην αναφέρουμε ότι το 40℅ του πληθυσμού πείπου είναι αλβανικός.
Όλο αυτό το έγραψα για να σας δείξω απλώς ότι γράφετε και υποστηρίζετε εν ολίγοις αυτά που κατηγορείτε.
Καλή συνέχεια!

bb είπε...

Καταρχας, να εξηγισω οτι η ελληνοφωνια δεν σημαινει και εθνικη ελληνικη ταυτοτητα, διοτι οι μακεδονοφωνοι της Ελλαδας ειναι ολοι τους πλεον διγλωσσοι και μιλουν και ελληνικα. Οσον αφορα τους ελληνόφωνους Μακεδονες, ποτε δεν αρνηθεικα οτι ειναι αυτοχθονες Μακεδονες οπως και οι μακεδονοφωνοι/σλαβοφωνοι, αλλα για δικους τους λογους ταυτίζονται με τους εθνικα Ελληνες, ακομα και οταν δεν καταλαβαίνουν τι ακριβως σημαινει αυτο. Απλα, ετσι εμαθαν να ειναι και δεν θελησαν να το ψαξουν καλυτερα το θεμα. Κι εμεις μεγαλωσαμε γνωριζοντας μονο την ελληνικη εκδοχή της τοπικης ιστοριας, αλλα καποια στιγμη τα ψέμματα ηταν ολοφανερα στα ματια και στα αυτια μας και αποφασισαμε να ψαξουμε το θεμα σε βαθος, οσο μπορουσαμε. Το προβλημα ομως, στην ουσια, δεν ειναι μεταξυ Μακεδονων, ελληνοφωνων η σλαβοφωνων, αλλα η απαίτηση απο την πολιτεια να θεωρει τους διγλωσους, πλεον, Μακεδονες μη αποδεκτούς στον εθνικο κορμο, με τις προδιαγραφες που η ιδια η Πολιτεια αποφασισε οτι πρεπει να επικρατήσουν, παραβιάζοντας ετσι ολα τα δικαιώματα του εθνικου η γλωσσικου αυτοπροσδιορισμού, πολλων ομαδων Ελληνων πολιτων και οχι μονο Μακεδονων.
Οσο για την πολυμορφία της μουσικης και γενικα της παραδοσης, αυτο ισχυει σε ολα τα κρατη, αλλα σε αλλα κρατη της Ευρωπης το καθε στοιχειο ονομαζεται με το πραγματικο παραδοσιακο του ονομα και αποδίδεται στην πραγματικη ομαδα που παραδοσιακα το ειχε. Η θεωρείται και ονομαζεται δανιο απο αλλη ομαδα η, ακομα, και να θεωρειται αγνωστης προέλευσης. Μονο στην Ελλαδα βαπτιζονται ολα ελληνικα, απο αρχαιοτατων χρονων και προτοτυπα μονο των αρχαιων Ελληνων, λες και οι αρχαιοι Ελληνες ζουσαν μονοι στον κοσμο ολο και δεν δανείστηκαν ποτε τιποτα απο αλλους λαους. Τωρα, εσεις που βλεπετε ομοιότητα μεταξυ αυτων που λεμε εμεις για το τι ειναι μακεδονικο και για το τι λενε οι Ελληνες, και ολοκληρο το ελληνικο κρατος διατυμπανίζει παντου στον κοσμο, δεν το καταλαβαίνω!
Οσον αφορα τα ελληνικότατα μακεδονικα τραγουδια, τα περισσότερα ειναι μεταφρασμένα απο την μακεδονικη γλωσσα και αυτο αποδεικνύεται απο το γεγονος οτι υπαρχει και η μακεδονικη εκδοχη που ειναι παντα παλαιοτερη της μεταφρασμενης.
Τουρκοι ειναι μονο αυτοι που δηλωνουν Τουρκοι. Οι προσφυγικής καταγωγής κατοικοι της Ελλαδας ειναι απο την Τουρκια, αλλα εχουν και τουρκικες παραδοσεις σε πολλα, που ειναι κοινες με τους εθνικα Τουρκους. Δεν εχουν δηλαδη κατι ξεχωριστο ελληνικο ωα παρουσιασουν ως παραδοση παρα μονο την ελληνορθοδοξη πιστη τους.

Εγώ είπε...

Τι να πρωτοσχολιάσω; Λοιπόν, βάζω σε εισαγωγικά τα όσα είπατε και αναλύω τις σκέψεις μου γιατί πιστεύω ότι υπάρχουν αρκετά που δεν έχετε κατανοήσει.

"Οσον αφορα τους ελληνόφωνους Μακεδονες [...] αλλα για δικους τους λογους ταυτίζονται με τους εθνικα Ελληνες, ακομα και οταν δεν καταλαβαίνουν τι ακριβως σημαινει αυτο. Απλα, ετσι εμαθαν να ειναι και δεν θελησαν να το ψαξουν καλυτερα το θεμα".

Λυπάμαι που το λέω, αλλά ξέρουν πάρα πολύ καλά τι σημαίνει να ταυτίζεσαι με τους εθνικά Έλληνες. Σημαίνει ότι θεωρείς και τον εαυτό σου εθνικά Έλληνα προφανώς. Είναι εμφανές ότι προσπαθείτε να αποδείξετε αυτό που με τίποτα δεν μπορεί να αποδειχτεί, ότι όλοι οι κάτοικοι της Μακεδονίας είχαν ξεχωριστή καταγωγή και εθνοτική ταυτότητα από τους υπόλοιπους Έλληνες, αλλά προφανώς οι ελληνόφωνοι γηγενείς Μακεδόνες κάπου "δεν κολλάνε" στο όλο εγχείρημά σας. Έτσι λέτε ότι τελείως τυχαία επέλεξαν να είναι Έλληνες. Να σας πω λοιπόν ότι όσο αυτονόητο ή λιγότερο αυτονόητο ή καθόλου αυτονόητο ήταν για έναν κάτοικο της Πελοποννήσου ή της Κέρκυρας να επιλέξει αυτή την ταυτότητα, άλλο τόσο ήταν και για έναν ελληνόφωνο Μακεδόνα. Αυτοαποκαλούσαν τον εαυτό τους Ρωμιό και όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, πέρασαν από την εθνοτική ταυτότητα του Ρωμαίου σε εκείνη του Έλληνα μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

"Οσον αφορα τα ελληνικότατα μακεδονικα τραγουδια, τα περισσότερα ειναι μεταφρασμένα απο την μακεδονικη γλωσσα και αυτο αποδεικνύεται απο το γεγονος οτι υπαρχει και η μακεδονικη εκδοχη που ειναι παντα παλαιοτερη της μεταφρασμενης.
Τουρκοι ειναι μονο αυτοι που δηλωνουν Τουρκοι. Οι προσφυγικής καταγωγής κατοικοι [...] δεν εχουν δηλαδη κατι ξεχωριστο ελληνικο ωα παρουσιασουν ως παραδοση παρα μονο την ελληνορθοδοξη πιστη τους".

Μια ολόκληρη παράγραφος που - συγγνώμη που το λέω - είναι γεμάτη ψέμματα και ασάφειες. Τα μόνα μεταφρασμένα τραγούδια από τα σλαβομακεδονικά στα ελληνικά είναι στα περισσότερα γηγενή χωριά της Δράμας καθώς και στα χωριά του βόρειου τμήματος του νομού Σερρών. Μεταφράστηκαν μετά την απελευθέρωση από τους ίδιους τους ντόπιους ως αποτέλεσμα της αφόρητης πίεσης που άσκησε σε αυτούς το ελληνικό κράτος. Κατά τα άλλα, σχεδόν σε καμία άλλη περιοχή τα τραγούδια δεν αποτελούν μετάφραση, εκτός από μεμονωμένες περιπτώσεις τραγουδιών που φυσιολογικό είναι να "ταξιδεύουν σε γειτονικές περιοχές. Η μουσική παράδοση των γηγενών ελληνόφωνων Μακεδόνων είναι πολύμορφη, πολύ παλιά, με πολλά κοινά με την υπόλοιπη Ελλάδα. Μάλιστα, τα επιτραπέζια τραγούδια "της τάβλας" όπως είθισται να λέμε, είναι πάρα πολύ παλιά, τα θέματά τους και η μελωδία τους έλκουν την καταγωγή τους από τους βυζαντινούς χρόνους και την εκκλησιαστική μουσική παράδοση. Μπορεί να σας το επιβεβαιώσει οποιοσδήποτε μουσικολόγος.
Όσον αφορά στους πρόσφυγες όντως έχουν πολλά κοινά με τους Τούρκους, αλλά μπορώ επίσης να σας αναφέρω και μερικά στοιχεία που τους διαφοροποιούν. Έτσι, στην ελληνόφωνη Σινασό της Καππαδοκίας, χόρευαν με δικά τους τραγούδια τον πανελλήνιο συρτό, χορός που είναι κυριολεκτικά άγνωστος στους Τούρκους τόσο της Καππαδοκίας, όσο και της υπόλοιπης Τουρκίας. Στο χωριό Ποτάμια της Καππαδοκίας, χόρευαν τον χορό Μακρουλό και τον Σιγανό, χορούς που σύμφωνα με τους ίδιους τους Ποταμιώτες οι Τούρκοι αγνοούσαν. Τους χόρευαν το Πάσχα με τη συνοδεία πανάρχαιων τραγουδιών όπως "Το γεφύρι της Αδάνας" (παραλλαγή του Γεφυριού της Άρτας) και "Της Μαρούς το κάστρο", παραλλαγή του Κάστρου της Ωριάς. Τραγούδια με βυζαντινές καταβολές.
Να λοιπόν που μέσα σε λίγες γραμμές σας έδωσα δύο παραδείγματα που διαφοροποιούν τους χριστιανούς της Καππαδοκίας από τους μουσουλμάνους.


Συνεπώς, αντιλαμβάνομαι τα όσα λέτε αλλά συνεχίζετε να προβάλλετε ασάφειες στο blog σας. Και δε λέω, ελεύθερος είστε να πείτε ότι θέλετε, δεν μπορεί κανείς να σας το απαγορεύσει. Αλλά νομίζω αντιλαμβάνεστε και εσείς ότι πολλά από αυτά που υποστηρίζετε δεν βγάζουν νόημα.

bb είπε...

Αυτα που περιγράφετε δεν ειναι στοιχεία εθνολογίας αλλα ανήκουν στο ιδεολόγημα του "ελληνισμού"! Οποιος ιδεολογικά θελει να ανηκει εκει, εχει φυσικα καθε δικαίωμα να το κανει. Ιδεολογία ειναι αυτη, και ειναι προσωπική επιλογη. Στοιχεια ομως της επιστήμης της εθνολογίας δεν υπαρχουν που να χαρακτηρίζονται καθαρα ελληνικα, ουτε στην ιδια την γεωγραφικη εκταση της Ελλαδας, ποσο μαλλον σε μακρινες χωρες!