"ΑΙΓΑΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΙΓΙΔΕΣ"
TOY
ΒΑΓΓΕΛ ΑΓΙΑΝΟΦΣΚΗ-ΟΤΣΕ
Επαναστατική Κίνηση στην Έδεσσα και Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα (ΝΟΦ) στην Αιγαιακή Μακεδονία.
Σκόπια 1975
Σε όλους τους πολεμιστές και μαχητές που έδωσαν τις ζωές τους για τα δικαιώματα και την ελευθερία του Μακεδονικού λαού στην Αιγαιακή Μακεδονία.
Vangel Ajanovski-Oče Вангел Ајановски-Оче
(Αποσπάσματα απο το βιβλίο «Αιγαιατικες καταιγίδες» θα δημοσιεύονται στο παρόν blog, σε μετάφραση στην ελληνική, απο την μακεδονική γλώσσα.)
...........Η ΔΗΜΙΟΎΡΓΕΙΑ του ΕΑΜ
Στις 27 Σεπτεμβρίου το 1941 δημιουργήθηκε το Εθνικό Απελευθερωτικό Mέτωπο της Ελλάδος (Ε.Α.Μ.), μετά από την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ των Κ.Κ.Ε, ΕΛΔ και ΑΚ. Λίγο αργότερα δημιουργήθηκε η οργάνωση του ΕΑΜ και στην πόλη (της Έδεσσας), ΌΠΟΥ ΕΝΤΑΧΤΗΚΑΝ ΌΛΟΙ οι κομουνιστές και πατριώτες, που δήλωσαν έτοιμοι να πολεμήσουν τον εχθρό για την απελευθέρωση της χώρας.
Η αντίσταση ενάντια στον κατακτητή, στην Έδεσσα και τα περίχωρα της, μεγάλωνε μέρα με τη μέρα και εκδηλώνονταν μέσα από διάφορες δράσεις κατά της παρουσίας του εχθρικού στρατού.
Με τη συνεργασία της ελληνικής αστυνομίας, η Γκεστάπο πήρε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τη κομουνιστική δράση, σε αυτή την περιοχή..
Εκείνο τον καιρό στη πόλη, είχαν έρθει διάφορα ύποπτα στοιχεία από το εσωτερικό της Ελλάδος, με σοβινιστική διάθεση προς τους Σλάβους, άλλα ήρθαν και διάφοροι συνεργάτες του εχθρού από τη Βουλγαρία, οι οποίοι είχαν μίσος και έχθρα για το μακεδονικό και τον ελληνικό λαό.
Ως περιφερειακός διοικητής στην Έδεσσα, είχε έρθει ο Γεώργιος Δεμενόπουλος, έλληνας από τη παλιά Ελλάδα, ο οποίος τον καιρό της δικτατορίας του Μεταξά ήταν διευθυντής της Επιτροπής Αμύνης. Με τη βοήθεια των συνεργατών του: Κούφου, Σπιριδόνη,Φωτιάδη, Γερίμτσε, Κούτρα και άλλους, άρχισε η αντιμακεδονική καμπάνια και οι διωγμοί των Μακεδόνων πατριωτών.
Αυτές οι γκρεκομανιακές πράξης, ορισμένων αντιπροσώπων της κυβέρνησης, τις χρησιμοποιούσαν διάφοροι βουλγαρόφιλοι από τα μέρη αυτά και έστελναν ειδικές αντιπροσωπείες στη Σόφια με παράκληση στη βουλγαρική φασιστική κυβέρνηση να προστατέψει τους Βούλγαρους, από τη πίεση της ελληνικής τρομοκρατίας. Ζητήθηκε αυτή η περιοχή να μπει υπό βουλγαρική διοίκηση, όπως είχε γίνει με το ανατολικό μέρος της Αιγαιακής Μακεδονίας.
Οι κλοπές του εχθρικού στρατού γίνονταν όλο και συχνότερες, ο λαός πάλευε για την επιβίωση του. Παντού, στις μεγάλες πόλεις, υπήρχαν εικόνες φοβερές: κορμιά γυναικών, παιδιών, γέρων…. πεσμένα, νεκρά, από πείνα και αρρώστιες. Αυτές ήταν ανατριχιαστικές εικόνες, χαρακτηριστικές σε όλη τη χώρα.
Αυτή τη δύσκολη κατάσταση, οι κατακτητές και οι υπηρέτες τους προσπαθούσαν, στην Αιγαιακή Μακεδονία, να την χρησιμοποιήσουν για δικούς τους σκοπούς. Οι γκρεκομανείς και οι βουλγαρόφιλοι, στενά δεμένοι με τους Γερμανούς,, ο καθένας από την σκοπιά του, με μελετημένη προπαγάνδα, εκβίαζαν το πεινασμένο μακεδονικό λαό, καταφέρνοντας να πάρουν ορισμένους μαζί τους, ενισχύοντας τους με φαγητό και ρούχα. Η βουλγαρική πλευρά έφτασε στο σημείο να φέρνει βαγόνια με σιτάρι και να το μοιράζει σαν ‘’αδελφική βοήθεια’’ στο πεινασμένο λαό. Μετά έκανε εκδηλώσεις για να δείξει τη μεγάλη φροντίδα για τα αδέλφια της. Η αλήθεια όμως ήταν άλλη: τα περισσότερα βαγόνια κατέληγαν στους βούλγαρους αντιπροσώπους, οι οποίοι πουλούσαν το σιτάρι, στη μαύρη αγορά, στους εμπόρους.
Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΉ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΉ ΟΡΓΆΝΩΣΗ (ΜΑΟ)
Στις αρχές του 1942 στη Ελλάδα, εκτός από τη δράση του Κ.Κ.Ε, παρουσιάστηκαν μερικές εθνικιστικές οργανώσεις, με διάφορα ονόματα, λέγοντας ότι είναι υποστηρικτές του ελληνικού λαού, κατά της φασιστικής τυραννίας. Αυτές, ζητούσαν ενότητα και αλληλοϋποστήριξη στο πόλεμο ενάντια στον εχθρό, αλλά σκοπό είχαν να αποτρέψουν το ελληνικό απελευθερωτικό κίνημα, και να παλέψουν το Κ.Κ.Ε, το ΕΑΜ, και το ΕΛΑΣ.
Τον Απρίλη του 1942 οι Μακεδόνες κομουνιστές από την Έδεσσα, πραγματοποίησαν σύσκεψη όπου συζητήθηκε ως βασικό θέμα: η θέση και ο ρόλος των Μακεδόνων κομουνιστών και αντιφασιστών, την πορεία του αντιφασιστικού αγώνα των Μακεδόνων σε σχέση με την παράξενη συμπεριφορά του Κ.Κ.Ε για τις μακεδονικές προσδοκίες, και ειδικά για την κατάσταση της φοβερής εθνικιστικής ελληνικής και βουλγαρικής προπαγάνδας.
Τη σύσκεψη άνοιξε ο Βανγκέλ Αγιάνοβσκι ο οποίος εισηγήθηκε την πρόταση αυτή. Αυτός επιδίωξε να δημιουργηθεί ξεχωριστή μακεδονική αντιφασιστική οργάνωση η οποία θα διοικούσε τον μακεδονικο λαο στον πόλεμο, σε αυτήν την περιοχή. Εξηγώντας τις υποχρεώσεις και τους στόχους της οργάνωσης, αυτός υπογράμμισε ότι ο ελληνικός λαός πολεμάει κάτω από τη σημαία των ΕΑΜ, ΕΔΕΣ, ΕΚΚΆ και ΉΒΕ. Ο μακεδονικός λαός συμμετείχε κανονικά σε αυτόν τον πόλεμο, ενώ οι Μακεδόνες κομουνιστές, υπό τη διοίκηση του ΚΚΕ, οργάνωναν τον λαό στο πόλεμο ενάντια στον εχθρό.
Αλλά σε αυτό το κοινό πόλεμο, ο μακεδονικός λαός δεν έβλεπε καμιά εγγύηση για την εξασφάλιση των εθνικών δικαιωμάτων του. Πολλές εθνικιστικές οργανώσεις άπλωναν βαθιές ρίζες στην Αιγαιακή Μακεδονία, καταπιέζοντας σκληρά τους Μακεδόνες.
Η Ελληνική και η Βουλγαρική προπαγάνδα πίεζαν δυνατά, μέχρι και βίαια, το μακεδονικό λαό για να τον κερδίσουν και να τον πάρουν με το μέρος τους.
Γιατί και για ποιόν πολεμούσε ο μακεδονικός λαός σε αυτόν το πόλεμο; Υπάρχει μια μοναδική απάντηση που εκφράζει τη συμμετοχή του σε αυτόν: η αντιφασιστική μάχη του μακεδονικού λαού αλλά συγχρόνως αποτελούσε γι αυτόν και εθνο-απελευθερωτικό αγώνα, καθοδηγούμενο από τις αιώνιες εθνικές ιδέες, υπό τη διοίκηση Μακεδόνων κομουνιστών, κάτω από την δική τους εθνική σημαία.
Για το λόγο αυτό, δημιουργήθηκε η Μακεδονική Αντιφασιστική Οργάνωση (ΜΑΟ), η οποία ενίσχυσε το αντιφασιστικό μέτωπο σε αυτήν την περιοχή της Αιγαιακής Μακεδονίας, επιστρατεύοντας τον μακεδονικό λαό στις πρώτες γραμμές, σε αυτόν το πόλεμο.
Με αυτές τις προϋποθέσεις, μετά τη νίκη κατά της φασιστικής Γερμανίας, ο μακεδονικός λαός θα έπρεπε να είναι ισότιμος συνομιλητής και συνέταιρος, με δικαίωμα στην επιλογή της μοίρας του και στην ολοκλήρωση των αιώνιων ιδεών. Την ιδέα για τη δημιουργία Μακεδονικής Αντιφασιστικής Οργάνωσης, οι Εδεσσαίοι κομουνιστές για πολύ καιρό την είχαν μέσα τους. Αυτή ήταν παρούσα στις καθημερινές τους πράξεις και υπήρχε έντονη η αίσθηση, οι μακεδονικές επιδιώξεις να μετατραπούν σε οργανωμένη δράση, με καθορισμένους στόχους. Γι’ αυτό και την πρόταση για μια τέτοια οργάνωση οι Μακεδόνες κομουνιστές την δέχτηκαν με ενθουσιασμό.
Οι παρόντες, στο τέλος, έλαβαν τις εξής αποφάσεις: Η Μακεδονική Αντιφασιστική Οργάνωση ανήκει στο μακεδονικό λαό, αυτής της περιοχής της Αιγαιακής Μακεδονίας, η οποία, εκτός από τον αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τη Γερμανική, Ιταλική και Βουλγαρική κατοχή, πολεμάει και για την εφαρμογή των εθνικών δικαιωμάτων του. Από τους παρόντες στην σύσκεψη, εκλέχτηκε Νομαρχιακό Συμβούλιο με πέντε μέλη και αργότερα αυτό ενισχύθηκε (σε Νομαρχιακή Επιτροπή) με έντεκα μέλη. Η ΜΑΟ θα λειτουργούσε στα πλαίσια του ΚΚΕ διότι την αποτελούσαν μέλη αυτού του κόμματος, οι οποίοι θα υλοποιούσαν τους στόχους της. Αυτή η οργάνωση θα ήταν μέρος του αντιφασιστικού μετώπου της Ελλάδας δηλαδή το ΕΑΜ. Ειδικοί καθοδηγητές της ΜΑΟ θα έφευγαν στα γύρω χωριά και θα δημιουργούσαν τοπικές οργανώσεις. Τέτοιες, θα δημιουργούνταν και σε διάφορα μέρη της πόλης και στα εργοστάσια.
Η Μακεδονική Αντιφασιστική Οργάνωση θα έπρεπε να εκδώσει δική της εφημερίδα, το ‘’Κόκκινο αστέρι’’, και στην επικεφαλίδα της θα τυπώνονταν ένα κόκκινο αστέρι. Η εφημερίδα θα τυπώνονταν με Ελληνικά γράμματα (δεν υπήρχαν γραφομηχανές με Κυριλλικά γράμματα) αλλά τα άρθρα θα ήταν στα Μακεδονικά.
Στο νέο Νομαρχιακό συμβούλιο της ΜΑΟ μπήκαν οι: Άνγκελ Γκάτσοβ-έμπορος, Ρίστο Κορντάλοβ-εργάτης, Ντίνι Παπαγιάνκοβ-αγρότης, Βάνι α.-δάσκαλος και Βανγκέλ Αγιάνοβσκι-εργάτης και ο οποίος ήταν και Γραμματέας της ΜΑΟ.
................