ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ CARNEGIE ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Αποσπάσματα επιστολών Ελλήνων στρατιωτών που βρέθηκαν στο ταχυδρομείο του 16ου συντάγματος, της 7ης ελληνικής διμοιρίας, που συνελήφθη από τους Βούλγαρους στην περιοχή του Razlog
(1)
Ροδόπη, 11η Ιουλίου, 1913
Αυτός ο πόλεμος έχει γίνει πολύ οδυνηρός. Έχουμε κάψει
όλα τα εγκαταλελειμμένα χωριά από τους Βουλγάρους. Αυτοί καίνε τα ελληνικά χωριά
και εμείς τα βουλγαρικά. Αυτοί σφάζουν, εμείς σφάζουμε, και όλους εκείνους αυτού
του άτιμου έθνους, που έπεσαν στα χέρια μας, το τουφέκι Μαλινχερ έκανε την δουλειά του. Από τους 1.200 αιχμαλώτους που πήραμε στη Νιγρίτα, μόνο 41 έμειναν
στις φυλακές, και όπου κι αν είμασταν, δεν αφήσαμε ούτε ρίζα από αυτή την ράτσα.
Σε
ασπάζομαι τρυφερά, τον αδελφό σου
επίσης,
και την γυναίκα σου
(2)
Κον Παναγή Λεβέντη, Γιατρό,
Αλιβεριον, Εύβοια
Επισυνάπτω, επίσης, εδώ την συγχαρητήρια επιστολή του διοικητή μου, Κον Κοντογυρη (Κοντογιώργη ;), με την οποία επαινεί την Επιλαρχια μου, η οποία, με
την ευκαιρία μιας μικρής παραμονής λίγων ημερών της διμοιρίας μας, έλαβε την εντολή στις πέντε η ώρα, να βαδίσει βόρεια των Σερρών. Κατά την πορεία, διεξήγαμε μάχη με Βούλγαρους κομιτατζήδες, τους οποίους διασκορπίσαμε, αφού σκοτώσαμε τους περισσότερους. Πυρπολήσαμε τα δυο χωριά, Ντουτλιι και Μπανιτσα, τα σπίτια των τρομερών κομιτατζήδων, και περάσαμε τα πάντα από φωτιά, αφήνοντας μόνο τις γυναίκες, τα παιδιά και τους γέροντες, και τις εκκλησίες. Όλα αυτά έγιναν χωρίς οίκτο και έλεος, εκτελέστηκαν εν ψυχρώ, και με μια καταδίκη ακόμα πιο απάνθρωπη.
Μεροκοστενιτσα, 12η Ιουλίου, 1913
Φυλάκιο του στρατού Με αγάπη σε σένα και τους άλλους, επίσης
(υπογρ. δυσανάγνωστη) Λοχίας
(3) Κον Σωτήρ Παπαϊωάννου
Στο χωριό Βιτσενα, Κοινότης Αιθικων
Τρίκαλα της Θεσσαλίας
Ποταμός Νέστος, 12η Ιουλίου 1913
Εδώ στη Βροντου (Brodi) πήρα 5 Βούλγαρους και μια κοπέλα από τις Σέρρες. Τους κλείσαμε σε μια φυλακή και τους κρατήσαμε εκεί. Η κοπέλα σκοτώθηκε και οι Βούλγαροι υποφέρανε κι αυτοί. Τους βγάλαμε τα μάτια ενώ ήταν ακόμα ζωντανοί.
Στοργικά δικός σας, Κωστής
(4) Βουλγαρική μεθόριος, 11η Ιουλίου 1913
Αγαπητέ αδελφέ Ιωάννη,
Εδώ είναι όπου ζουν οι αρχικομιτατζήδες. Τους κρεουργήσαμε όλους. Και τα μέρη που περάσαμε θα μείνουν στην μνήμη μου για πάντα.
Σερ. Κλετανης
(5) Ροδόπη, βουλγαρική μεθόριος, 11η Ιουλίου,1913
Αδελφέ Μήτσο,
Και από τις Σέρρες ως τα σύνορα, κάψαμε όλα τα βουλγαρικά χωριά.
Η διεύθυνση μου παραμένει η ίδια: 7η διμοιρία,
19ο συντ., 12ο τάγμα στην Ροδόπη.
Ιωάννης Χρήστου Τσιγαριδης
(6) Νέστος, 13η Ιουλίου, 1913
Αν θες να ξέρεις σε ποια μέρη βαδίζουμε, είναι όλα βουλγαρικά χωριά, και όλοι έχουν φύγει. Αυτούς που μείνανε τους «τρώει» το τουφέκι Μαλινχερ και έχουμε κάψει μερικά χωριά. Οι Βούλγαροι υπέφεραν την ίδια μοίρα στα χέρια των Σέρβων.
Σ. Νακης
(7) Στην έρημο, 12η Ιουλίου 1913
……….. σε βουλγαρικό έδαφος, χτυπάμε τους Βούλγαρους που συνεχές οπισθοχωρούν, και είμαστε
στο σημείο να πάμε στην Σόφια. Τους εξαγριώσαμε με το κάψιμο των χωριών, και αν
καμιά φορά βρίσκαμε έναν η δυο τους σκοτώναμε σαν σπουργίτια.
Ο αδελφός σου, Γιώργος (δυσανάγνωστο)
(8) Ζήσης Κουτουμας προς Νικόλα Κουτουμα
Με την παρούσα σου δίνω κάποια νέα για τον πόλεμο που έχουμε κάνει κατά των Βουλγάρων. Τους έχουμε χτυπήσει και φτάσαμε στα
τουρκο-βουλγαρικά σύνορα. Διέφυγαν στην Βουλγαρία και εμείς σφάξαμε αυτούς που έμειναν. Επιπλέον, κάψαμε τα χωριά. Δεν έμεινε ούτε ένας Βούλγαρος. Ένας θεός ξέρει τι θα προκύψει από αυτό. Δεν έχω άλλα να σου γράψω. Σε χαιρετώ, ο γιος
σου Ζήσης Κουτουμας. Πολλά χαιρετίσματα από τον Θυμιο. Είναι καλά, όπως και τα άλλα παλικάρια εδώ.
12η Ιουλίου,1913
(9) Μ. Ζαχαρίας Καληγιανης
Ερφος—Μυλοποταμος
Ρέθυμνο, Κρήτη
Ροδόπη,
13η Ιουλίου 1913
Σφραγίδα του Διοικητή των Μυστικών
Υπηρεσιών, Θεσσαλονίκη
Καίμε όλα τα βουλγαρικά χωριά που καταλαμβάνουμε, και
σκοτώνουμε όλους τους Βούλγαρους που πέφτουν στα χέρια μας. Πήραμε το Νευροκοπι
και μας υποδέχτηκαν καλά οι Τούρκοι, πολλοί από τους οποίους ήρθαν στις γραμμές
μας να πολεμήσουν κατά των Βουλγάρων. Ο στρατός μας είναι σε επαφή με τον Σερβικό και Ρουμανικό στρατό, που βρίσκονται 32 χλμ από την Σόφια. Όσον αφορά σε εμάς, βρισκόμαστε κοντά στα παλιά σύνορα.
Σ. Ζ. Καληγιανης
(10) Ιούλιος 15η,
1913
Αδελφέ μου, Σωτήρ,
Δόξα τον Θεό, είμαι καλά αυτή την στιγμή που σου γράφω. Προς
το παρόν, βρισκόμαστε στα Βουλγαρο-Θρακικά σύνορα. Όσον αφορά τον πόλεμο,
δεν μπορώ να σου πω τίποτα για την κατάσταση και για ότι συμβαίνει. Τα πράγματα που συμβαίνουν είναι τέτοια που ποτέ δεν έγιναν από την εποχή του Ιησού Χριστού. Ο ελληνικός στρατός πυρπολεί όλα
τα χωριά όπου υπάρχουν Βούλγαροι και κατακρεουργεί ότι συνάντα. Είναι αδύνατον
να περιγραφεί αυτό που συμβαίνει. Ένας Θεός ξέρει που θα καταλήξει αυτό. Ο καιρός του …….. ήρθε για να αρχίσουμε να τρώει ο ένας τον άλλον.
Με αγάπη, ο αδελφός σου Παναγής Μπεγλικης
Σου γράφω βιαστικά
(11) Βουλγαρική μεθόριος, 12/VII/1913
Όπου περνάμε, ούτε οι γάτες γλυτώνουν. Έχουμε κάψει όλα τα βουλγαρικά χωριά όπου περνούσαμε. Δεν μπορώ να στο περιγράψω καλύτερα.
Ο αγαπητός αδελφός σου (Δεκανέας).
(21) Προς Καν Αγγελική Λιχούδη
Μοναστηράκι, Ακαρνανία,
Ξηρόμερο, Βόνιτσα
Ροδόπη, Ιούλιος 13, 1913
Αγαπητή μητέρα,
Σου στέλνω τους χαιρετισμούς μου. Είμαι σε καλή υγεία*** Πρέπει -αυτή είναι η εντολή- να πυρπολούμε τα χωριά, να σφάζουμε τους νέους, γλιτώνουν μόνο οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά. Αλλά πεινάμε. ***
Χαιρετισμούς, ο γιος σου
Ιωάννης Λιχούδης
(22) Προς Μ. Χρήστο Τσιοπρα
Πετριλο, Αργιθεα, Καρδίτσα Θεσσαλία
Ποταμός Νεστορ
Ιούλιος 13, 1913
Αγαπητοί συγγενείς,
Σας χαιρετώ. Είμαι καλά και ελπίζω να έχετε καλή υγεία*** Αυτό είναι κάτι σαν πραγματικός πόλεμος, όχι σαν αυτόν με τους Τούρκους. Πολεμάμε μέρα και νύχτα και έχουμε κάψει όλα τα χωριά.
Χαιρετισμούς, Καμπας Νικόλαος
(23) Ανεξάρτητο Σύνταγμα ΚΡΗΤΗΣ
12ος Λόχος - Προς Δεκανέα
Εμ. Ν. Λογιαδη – Λιασκοβικη, Ήπειρος
Ντομπρισνιτσα, 12 Ιουλίου, 1913
*** σήμερα απαντάω στις επιστολές σου στις 22 Μαΐου και 21 Ιουνίου *** είχαμε μια μικρή συμπλοκή κοντά στον Στρουμα με τους πρόσφυγες από Κούκους (Κιλκίς) και Λαχνα. Τα όπλα, τους θέρισαν όλους στο δρόμο. Δεν καταφέραμε να καταλάβουμε την γέφυρα, την οποία έκαψαν στην υποχώρηση τους προς τις Σέρρες.
Αυτή η επιστολή εστάλη από Μεχομια.
Χαιρετισμούς από
Ε. Μ. Λογιαδης
(24) Προς Μ. Δημήτρη Κοσκινακη
Σκαρδιλο, Μυλοπόταμο
Ρέθυμνο -Κρήτη
Νευροκόπι, 12 Ιουλίου 1913
Αγαπητέ ξάδελφε,
Είμαι καλά και το ίδιο εύχομαι για σένα *** Κάψαμε όλα τα βουλγαρικά χωριά στον δόμο μας και σχεδόν φτάσαμε στην παλιά μεθόριο της Βουλγαρίας.
Σε ασπάζομαι,
Ο εξάδελφος σου – Σ. Καλογερης
(25)
11 Ιουλίου, 1913
Δεν έχω χρόνο να γράψω πολλά. Πιθανόν, θα βρεις όλα αυτά τα πράγματα στις εφημερίδες *** Είναι αδύνατον να περιγραφεί πως αντιμετωπίζονται οι Βούλγαροι. Ακόμα και οι χωρικοί - σφαγιάζονται - καμία πόλη η χωρίο μπορεί να ελπίζει ότι θα διαφύγει την πυρπόληση. Εγώ είμαι καλά, όπως επίσης και ο ξάδελφος Σ. Κολοβελωνης.
Σε φιλώ, με αγάπη
Ο αδελφός σου
Ν. Μπρινια
(26)
Βουλγαρική μεθόριος
11 Ιουλίου, 1913
Αγαπητέ αδελφέ Ανασταση,
Εύχομαι να είσαι καλά. Μην ανησυχείς. Είμαι εντάξει. Είχαμε πολλές συμπλοκές, αλλά ο Θεός γλίτωσε την ζωή μου. Είχαμε μια μάχη στο Νευροκοπι και πήραμε 22 κανόνια και μεγάλη λεία. Δεν μπορούν να σταθούν μπροστά μας πουθενά, τρέχουν παντού. Σφάζουμε όλους τους Βούλγαρους που πέφτουν στα νύχια μας και καίμε τα χωριά τους. Οι κακουχίες μας δεν περιγράφονται με λόγια.
Ο αδελφός σου
Νικόλας Αγγελής
Σε ασπάζομαι και φιλώ το χέρι του πατέρα
(27) Ντομπρουτζια
13 Ιουλίου, 1913
Αγαπητέ αδελφέ,
Όλα τα χωριά εδώ είναι βουλγαρικά και οι κάτοικοι άρχισαν να πολεμούν γιατί δεν ήθελαν να παραδοθούν. Βάλαμε φωτιά σε όλα τα χωριά και τα γκρεμίσαμε, - μια απάνθρωπη επιχείρηση. Και πρέπει να σου πω, αδελφέ, ότι πυροβολούμε όλους τους Βούλγαρους που πιάνουμε, και είναι ένας καλός αριθμός από δαύτους.
Σε ασπάζομαι, ο αδελφός σου
Αλ. Δ……γεας (δυσανάγνωστο)
(28)
Μπανιτσα
11 Ιουλίου, 1913
Αγαπητέ αδελφέ Λεωνίδα,
Δεν μπορώ να βρω χαρτί να σου γράψω, διότι εδώ όλα τα χωριά είναι καμένα και οι κάτοικοι έχουν διαφύγει. Έχουμε κάψει όλα τα χωριά τους και τώρα δεν συναντάμε ζωντανή ψυχή. Πρέπει να σου πω ότι είμαστε κοντά στην παλιά βουλγαρική μεθόριο. Έχουμε καταλάβει ολόκληρη την Μακεδονία, εκτός την Θράκη. ***
Θέλω μια άμεση απάντηση.
Αυτή είναι η διεύθυνση μου.
Δεκανέας ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΚΟΤΣΗΣ (Κουκουτσής?)
19ο Σύνταγμα, 3ο Τάγμα, 11ος Λόχος, 7η Διμοιρία – οπουδήποτε βρισκόμαστε
